Zarflar (Envelopes)
Daha önce Bollinger bantlarını görmüştük. Zarflar da yapısı itibariyle Bollinger bantlarına benzemektedirler. Fiyatların üst ve alt bölgesine iki ayrı eğri çizilir ve bu eğrilerin arası senedin hareket etmesi gereken al ve üst limitlerdir. Fiyatların bu limitler arasında hareket edeceği düşünülür.
Zarf eğrilerinin hesaplanabilmesi için öncelikle fiyatların belli bir dönem sayısı baz alınarak hareketli ortalamasının çizilmesi gerekir.
Genellikle uygulamada öncelikle senedin üssel hareketli ortalamasıçizilmektedir. Bu üssel hareketli ortalama çizildikten sonra hesaplanan hareketli ortalamanın belli bir yüzdesi hareketli ortalamaya eklenilerek ve çıkarılarak iki ayrı eğri elde edilir ki bunlar zarf eğrileridir. Peki hesaplanılan hareketli ortalamanın yüzde kaçı hareketli ortalamaya eklenilip çıkarılacaktır?
Bu soruya kesin bir cevabımız yoktur. Fakat genellikle çok yüksek dalgalanma gösteren senetlerde %9 ile %12 arasında yüzdeler alınırken, daha az dalgalanan senetlerde bu oran %6 ile %9 arasında alınabilir. Zaten çizdirmiş olduğunuz zarf eğrilerine fazla veya az yüzde verip vermediğiniz kendisini gösterecektir.
Yorumlanması
•Daha önce de söylediğimiz gibi zarf eğrileri fiyatların dalgalanma alt ve üst sınırlarını göstermektedir
• Fiyatlar üst sınıra çarptığında veya üst sınırı geçtiğinde gereğinden fazla bir fiyat artışı olmuştur. Yani senet normal hareketinin dışında bir hareket yapmıştır. Bu yüzden aşağı doğru dönme olasılığı çok yüksektir ve SAT kararı verilmelidir.
• Yukarıdakinin aksine eğer fiyatlar alt banda çarparsa veya bu bandın altına düşerse olması gereke normal dalgalanmadan daha fazla bir düşüş olmuştur ve AL kararı verilmelidir.
• Eğer fiyatlar bandın tam üzerinde ve bantla birlikte hareket ediyorsa bu hareketin bir süre daha süreceği düşünülür.Özellikle tavan veya taban yapan senetler bu hareketini bant üzerinde bir süre daha sürdürebilir, fakat kısa bir süre sonra yön değiştireceği düşünülmelidir.
• Tecrübelerime dayanan önemli bir diğer nokta ise; eğer fiyatlar ilk tavanını yapmışsa yani tavandan kapatmışsa ve üst bandın üzerindeyse dahi ilk düşüşe geçiş gününü beklemeden SAT kararı verilmemelidir.
• Daha önce Bollinger bantları için yaptığımız yorumlar genelliklezarflar için de geçerlidir.
Aşağıdaki grafikte 25 günlük hareketli ortalamanın %12 alt ve üst seviyeleri olarak çizilen zarf eğrilerini görmektesiniz. Yapmış olduğumuz yorumlara uygun olarak, fiyatların üst veya alt banda
ulaştığında geri dönüş yaparak yükseldiğini görmekteyiz.
Özellikle senetteki fiyat hareketlerinin son zamanlarına dikkatederseniz, üst banda çarpan fiyatlar düşmekte ve ortada çizilen hareketli ortalamaya kadar gelerek orada destekle karşılaşmaktadır.
Hareketli ortalamanın aşağı doğru kırılması ise fiyatların alt banda kadar gidebileceğini gösterir. Eğer 11 Aralık 1995 tarih civarını dikkatli incelerseniz burada fiyatlar hareketli ortalamayı aşağı doğru kırmaya çalışmış ve sonunda kırarak diğer banda kadar gitmiştir.
Bir önemli noktanın da belirtilmesi gerekir. Fiyatlar hareketli ortalamayı kırsalar dahi geri dönme imkanları vardır. Eğer bu kırmalar aşağı doğru olurken işlem hacmi de önemli oranda düşüyorsa,
fiyatların tekrar hareketli ortalamanın üstüne çıkacağını söyleyebiliriz.Buna örnek olarak aşağıdaki grafikte 12 Şubat 1996 tarihlerindeki fiyat hareketlerini inceleyiniz.
Zarf eğrilerinin hesaplanabilmesi için öncelikle fiyatların belli bir dönem sayısı baz alınarak hareketli ortalamasının çizilmesi gerekir.
Genellikle uygulamada öncelikle senedin üssel hareketli ortalamasıçizilmektedir. Bu üssel hareketli ortalama çizildikten sonra hesaplanan hareketli ortalamanın belli bir yüzdesi hareketli ortalamaya eklenilerek ve çıkarılarak iki ayrı eğri elde edilir ki bunlar zarf eğrileridir. Peki hesaplanılan hareketli ortalamanın yüzde kaçı hareketli ortalamaya eklenilip çıkarılacaktır?
Bu soruya kesin bir cevabımız yoktur. Fakat genellikle çok yüksek dalgalanma gösteren senetlerde %9 ile %12 arasında yüzdeler alınırken, daha az dalgalanan senetlerde bu oran %6 ile %9 arasında alınabilir. Zaten çizdirmiş olduğunuz zarf eğrilerine fazla veya az yüzde verip vermediğiniz kendisini gösterecektir.
Yorumlanması
•Daha önce de söylediğimiz gibi zarf eğrileri fiyatların dalgalanma alt ve üst sınırlarını göstermektedir
• Fiyatlar üst sınıra çarptığında veya üst sınırı geçtiğinde gereğinden fazla bir fiyat artışı olmuştur. Yani senet normal hareketinin dışında bir hareket yapmıştır. Bu yüzden aşağı doğru dönme olasılığı çok yüksektir ve SAT kararı verilmelidir.
• Yukarıdakinin aksine eğer fiyatlar alt banda çarparsa veya bu bandın altına düşerse olması gereke normal dalgalanmadan daha fazla bir düşüş olmuştur ve AL kararı verilmelidir.
• Eğer fiyatlar bandın tam üzerinde ve bantla birlikte hareket ediyorsa bu hareketin bir süre daha süreceği düşünülür.Özellikle tavan veya taban yapan senetler bu hareketini bant üzerinde bir süre daha sürdürebilir, fakat kısa bir süre sonra yön değiştireceği düşünülmelidir.
• Tecrübelerime dayanan önemli bir diğer nokta ise; eğer fiyatlar ilk tavanını yapmışsa yani tavandan kapatmışsa ve üst bandın üzerindeyse dahi ilk düşüşe geçiş gününü beklemeden SAT kararı verilmemelidir.
• Daha önce Bollinger bantları için yaptığımız yorumlar genelliklezarflar için de geçerlidir.
Aşağıdaki grafikte 25 günlük hareketli ortalamanın %12 alt ve üst seviyeleri olarak çizilen zarf eğrilerini görmektesiniz. Yapmış olduğumuz yorumlara uygun olarak, fiyatların üst veya alt banda
ulaştığında geri dönüş yaparak yükseldiğini görmekteyiz.
Özellikle senetteki fiyat hareketlerinin son zamanlarına dikkatederseniz, üst banda çarpan fiyatlar düşmekte ve ortada çizilen hareketli ortalamaya kadar gelerek orada destekle karşılaşmaktadır.
Hareketli ortalamanın aşağı doğru kırılması ise fiyatların alt banda kadar gidebileceğini gösterir. Eğer 11 Aralık 1995 tarih civarını dikkatli incelerseniz burada fiyatlar hareketli ortalamayı aşağı doğru kırmaya çalışmış ve sonunda kırarak diğer banda kadar gitmiştir.
Bir önemli noktanın da belirtilmesi gerekir. Fiyatlar hareketli ortalamayı kırsalar dahi geri dönme imkanları vardır. Eğer bu kırmalar aşağı doğru olurken işlem hacmi de önemli oranda düşüyorsa,
fiyatların tekrar hareketli ortalamanın üstüne çıkacağını söyleyebiliriz.Buna örnek olarak aşağıdaki grafikte 12 Şubat 1996 tarihlerindeki fiyat hareketlerini inceleyiniz.