Mal Kanal Endeksi (Commodity Channel Index, CCI)

       Genellikle mal piyasaları için Donald Lambert tarafından geliştirilmiş Mal Kanal Endeksi (CCI), hesaplanışındaki özellikler nedeniyle rahatlıkla hisse senedi piyasasına da uyarlanabilir. Diyelim
ki son günlerde, kağıt fiyatı ortalamaya göre çok daha yüksekte oluştu.Bu neyi gösterir? Tabi ki, bunun altında bir sebep aranması gerekir.Eğer son günlerde şirket hakkında çıkan iyi bir haber dolayısıyla bu durum oluşmuşsa, diğer şartlar aynı kalmak şartıyla kısa zamanda bir düşüş beklenmez. Fakat spekülasyon yapılıyorsa, CCI size bunu haber verecektir.
       CCI hesaplanırken hisse senedi fiyatının kendi istatistiksel ortalamasından aşağı veya yukarı ne kadar saptığı bulunur. CCI +100 ile -100 arasında bir değer alır. +100’ün üzerinde olması demek,
kağıdın fiyatının anormal derecede yükselmiş olması, -100’ün altında olması ise anormal derecede düşmüş olması demektir.
       CCI’nin hesaplanması ise biraz karışıktır. Buna rağmen, günlük veriler kullanılarak yapılabilecek bir hesaplamayı aşama aşama giderek açıklamaya çalışacağım. Bu arada şunu önemle belirtmek
istiyorum ki; bilgisayar programları iki ayrı CCI hesaplamaktadır.Bunlardan CCI(equis), mal piyasaları için hesaplanan türü,CCI(normal) ise hisse senetleri piyasasına göre düzenlenmiş olanıdır.
Dolayısıyla borsa’da analiz yapanların CCI(Normal)’i kullanmaları gerekmektedir. Aşağıda normal olan CCI’ın hesaplanmasına ilişkin açıklama verilmiştir.
   1. Gün içi ortalama fiyatı bulunuz. Yani gün içi en yüksek, en düşük ve kapanış fiyatını toplayıp 3’e bölünüz. Bulduğunuz bu fiyata tipik fiyat adı verilir.
   2. Her güne ait tipik fiyatı bulunuz.
   3. Eğer 15 günlük CCI’yi bulmak istiyorsanız, bulduğunuz tipik fiyatların 15 günlük basit hareketli ortalamasını (BHO) hesaplayın.
   4. Bu 15 günlük BHO’yı geriye doğru götürün. Yani bugüne kadar olan BHO’yı bulduktan sonra, düne kadar olan BHO’yı, evvelki güne kadar olan BHO’yı ve daha önceki günlere kadar olan BHO’yı hesaplayın. 
   5. 3.ncü aşamada bulduğunuz bugüne ait değeri, 15 gün önceye ait tipik fiyat değerinden çıkarın. Dolayısıyla 15 adet çıkarma işlemi yapacaksınız. Yani 3.ncü aşamada bulduğunuz düne ait değeri 16
gün önceki tipik fiyattan çıkaracaksınız.
   6. 5.nci aşamada bulmuş olduğunuz değerlerin mutlak değerini alın ve bunların da yine 15 günlük BHO’sını alın ve çıkan değeri 0.015 ile çarpın.
   7.3.ncü aşamada bulduğunuz değeri 2.nc. aşamada bulduğunuz değerden çıkarın.
   8.7.nci aşamada bulduğunuz değeri ise 6.ncı aşamada bulduğunuz değere bölün. CCI sayısını hesaplamış olacaksınız.
      Biliyorum, oldukça karmaşık gözüküyor, fakat halihazırda borsa’da Teknik analize ait programlar bunu hızlı bir şekilde hesaplayabildiği ve grafiğini de çizebildiği için fazla içine girmeye gerek
yok. Bilmeniz gereken en önemli şey, bu göstergenin, halihazırda oluşan fiyatların ortalamadan ne kadar saptığını göstermesidir.Yorumlarımız da bunu temel alarak yapılacaktır.
     Yorumlanması
• Daha önce de söylediğimiz gibi CCI +100 ile -100 arasında değer alır. +100’ün üzerine çıkması aşırı alım olduğunu, -100’ün altına düşmesi ise aşırı satım olduğunu gösterir. Elbetteki,borsa tecrübelerimizi kullanacak olursa, aşırı alıma geçilenkağıtlarda hemen kısa bir süre sonra kar satışlarının geleceğini biliyoruz. Bu yüzden CCI +100’ün üzerinde ise alım yapılmaması gerekir. Aksine tecrübeli yatırımcıların da bildiği gibi, kağıdın fiyatı oldukça düşmüşken ve aşırı satım bölgesinde iken alım yapılmalıdır.
• Az önce yukarıda verdiğimiz yorumdan daha önemlisi ise CCI göstergesi ve fiyatların çizdiği seyir arasında aykırılıklar oluşması önemli gelişmelere işaret ederler. Aykırılık deyince ne
anlıyoruz? Bu konuda diğer göstergeleri anlatırken de bahsettik.Örneğin CCI yükseliş trendinde iken fiyatların aşağı trendde olması aykırılıktır. Bir süre sonra fiyatların da yükselişe geçeceğini haber verir.
• Diyelim ki fiyatlar bir önce yaptığı tepeden daha yüksek bir tepe yapmış. CCI de fiyatların ilk tepe yaptığı yerde tepe yapmış ve fiyatlar ikinci bir daha yüksek tepeye giderken CCI kendisinin bir önceki tepesine ulaşamıyorsa bu durum fiyatların kısa bir süre sonra trend değiştirip aşağı döneceğine işarettir.
      Aşağıdaki resimde CCI (CCI) göstergesi üst, fiyat grafiği de alt grafikte gösterilmiştir. Çizilen her iki grafikte de çizilmiş olan trend çizgilerini dikkatle inceleyiniz.Üst ve alt grafiklerdeki solda çizilen trend çizgilerine bakıldığında üstteki ve alttaki çizgilerin eğimi yukarı doğrudur. Bu ise fiyatlardaki
artışın devam edeceğini göstermektedir. Yani yükseliş trendi devam edecektir.
           Resim IV.8.2-1: Mal Kanal Endeksi (CCI, CCI)

     Bunun yanında sağ tarafta çizilen trendlerde ise üstteki ve alttaki trendlerin eğimlerinin farklı olduğunu görüyoruz. CCI’nın trendi aşağıyı gösterirken, fiyat trendi yukarıyı göstermektedir. Bu noktadan itibaren artık yükseliş trendinin devam etmeyeceğini ve kısa bir süre sonra fiyatların düşüş trendine döneceğini söyleyebiliriz. Çünkü, CCI ve fiyatlar ayrı şeyler söylemeye başlamıştır. Nitekim de kısa bir süre sonra fiyatlar uzun vadeli bir düşüş seyrine girmişlerdir.