Talep Endeksi (Demand Index)

    Belki de bütün göstergeler içinde en dikkat edilmesi ve titizlikle izlenilmesi gereken ve faydalı sonuçlar veren bir göstergedir.İlgilendiğiniz hisse senedi piyasada ne derece ilgi görüyor? Bu senede

karşı aşırı bir talep var mı? Yada borsada yatırımcılar bu senetten kaçıyor mu? İşte bütün bu soruların cevabını diğer göstergelere nazaran daha başarılı bir şekilde talep endeksi vermektedir.Peki endeks nasıl hesaplanmaktadır? James Sibbet tarafından geliştirilmiş olan endeks formülü, bu kitabın amacını çok aşmakta ve kompleks bir seyir izlemektedir. Bu yüzden burada endeksin formülüne değinilmeyecek ve direkt olarak yorumlanmasına geçilecektir. Hatırlatılması gereken nokta bu endeksin senetten senede değişmekle birlikte -50 ile +50 arasında hareket ettiğidir.Kısaca özetlersek, talep endeksi kağıda olan ilgiyi gösteren bir göstergedir.

    Yorumlanması

    Bu göstergeyi geliştirmiş ve teknik analiz literatürüne kazandırmış olan Sibbet yorumlanmasıyla ilgili olarak 6 adet kural ileri sürmüştür. Bunlar aşağıdaki şekilde açıklanabilir;

    • Fiyatların çizmiş olduğu hareketlerle, talep endeksinin çizmiş olduğu hareketler arasında bir aykırılık oluşması, fiyatların hemen olmasa da bir süre sonra talep endeksinin gösterdiği yönde gideceğine işaret eder. Örnek verecek olursak, fiyatlar daha da üst seviyelerde tepe yaparken talep endeksi de yeni tepeler yapıyor fakat talep endeksinin her yeni tepesi bir önceki tepenin altında kalıyorsa fiyatların bir süre sonra aşağı döneceğine işaret eder

   • Talep endeksinin geçmişe göre daha yüksek bir noktada tepe yapmasının ardından talep endeksi düşüşe geçse de fiyatlar daha da yüksek seviyede bir tepe yapar. Bu haliyle talep endeksi önceden haber veren bir göstergedir. Örneğin, günlük verileri kullanarak bir analiz yapıyor olalım. Fiyatlar yukarı doğru giderken talep endeksinin de geçmiş bir aya bakıldığında en yüksek seviyeye ulaştığı görülürse, bu durum fiyatların kısa bir süre sonra (örneğin 4-5) gün içinde yeni bir tepeye ulaşacağını ifade eder (aşağıda verilen örnek olayı dikkatli bir şekilde inceleyiniz).

   • Talep endeksi düşerken bir önce yaptığı tepelere göre daha aşağılarda kalıyorsa ve fiyatlar artıyorsa, bu durum artık fiyat artışlarının sonuna gelindiğine işaret eder. Bundan sonra fiyatların daha da yükselmesi olasılığı çok zayıflamıştır.

  • Talep endeksinin “0” çizgisini aşağıdan yukarı veya yukarıdan aşağıya kesmesi fiyatlarda endeksin gösterdiği yönde trend değişimi olacağına işarettir.

  • Eğer talep endeksi belli bir süre için “0” çizgisi etrafında dalgalanma gösteriyorsa fiyatlardaki hareketlenmelerin zayıf olduğu ve kısa bir süre sonra fiyatlardaki trendin değişeceği anlaşılır.

• Talep endeksi ile fiyatlar arasındaki uzun vadeli bir aykırılık (örneğin günlük veri kullanılıyorsa 3 ay uzun vade sayılabilir)genellikle fiyatların uzun vadeli bir tepe ta da dip yaptığı noktalarda ortaya çıkar.

      Aşağıdaki grafikte daha önce verilen yorumlara uygun olarak belirtilen A noktasında talep endeksinin geçmiş 1 aya göre en yüksek seviyeye ulaştığını görüyoruz. Fakat dikkat ederseniz, talep endeksinin önemli derecede yükselmesine rağmen fiyatlar fazla yükselmemiştir.Bu durum ise kağıda bu fiyatlardan önemli derecede girildiğini göstermektedir. Yani kağıda olan ilgi ve talep artmıştır. Beraberinde yeni fiyat yükselişlerini getirecektir. Gerçekten de bir süre sonra talep endeksi düşse de fiyatlar aynı seviyede kalmış ve ardından çok daha önemli bir fiyat tepesi gelmiştir.

     Resim IV.8.7-1: Talep Endeksi 1

       Aşağıdaki grafikte ise bir aykırılık durumunu görmektesiniz. 25 Aralık 1995’e doğru olan bir fiyat yükselişiyle birlikte talep endeksi de bir hayli yükselmiş ve talep endeksi ikinci tepesini daha yukarıda yaparken fiyatlar ikinci tepesini daha aşağıda yapmıştır. İşte bu durum “aykırılık”’ın bariz bir oluşumudur. Burada talep endeksine güvenerek talep endeksi aşağıya dönmüşken alım yapılmalı ve fiyatların yeni ve daha yüksek bir yerde tepe yapmasına kadar beklenmelidir. 

           Resim IV.8.7-2: Talep Endeksi 2 (aykırılık durumu)

          Bu iki örneği daha önce vermiş olduğumuz yorumlardan sadece ikisini kullanarak hazırladık. Diğer yorumlar için değişik örnekleri de sizler çeşitli kağıtları inceleyerek bulabilirsiniz. Aşağıda vereceğimiz örnek için yorum yapmıyoruz ve yorumunu size bırakıyoruz. Yukarıda verdiğimiz yorum kriterlerini tekrar okuyarak aşağıda verilen grafiği inceleyiniz ve fiyatların geleceği konusunda yorum yapınız.
          Resim IV.8.7-3: Talep Endeksi 3 (deneme)

Grafiği inceleyerek aşağıya yorumlarınızı yapınız. Fiyatların ne yönde gelişeceğini düşünüyorsunuz?